Leren en doorleren
Opmerkingen en/of vragen: E-mail naar Rob van het Groenewoud
[ Valeriusschool | Comeniuslyceum | Universiteit van Amsterdam ]
Mijn lagere school was de Valeriusschool en niet de Schinkelschool waar de meeste buurtkinderen naar toe gingen. De loopafstand was zeker de eerste jaren niet groter, want de Valeriusschool was de eerste twee jaar gevestigd in de Des Presstraat, een klein straatje tussen de Lohmanstraat en de Cornelis Krusemanstraat. Bijzonder vond ik de speelplaats op het dak.
De vier resterende jaren zaten we in het gebouw van de vroegere Dufayschool op de hoek van de Dufaystraat en de De Lairessestraat, een gebouw dat we deelden met de Rijksdienst voor de Zuiderzee.
De hoofdingang van de school in de Dufaystraat was de ingang voor deze medegebruikers en verder kwamen de schooldokter en de schooltandarts altijd door die deur binnen. Wij, kinderen, gingen naar binnen via de grote, fraaie, houten Amsterdamse Schooldeur, die tezamen met een fraaie 'gevangenismuur', de speelplaats scheidde van de De Lairessestraat. Helaas is de houten deur een aantal jaren geleden vervangen door een smaakloze ijzeren soortgenoot.
In het midden van de speelplaats stond een walnotenboom, waarvan ik me niet kan herinneren dat we daar ooit één noot van hebben geproefd. Misschien werden ze wel nooit rijp. De borders werden vooral gebruikt om jaarlijks de bollenpotten met je naam erop geschilderd in en uit te graven. In het vroege voorjaar kreeg je vervolgens de bollen mee naar huis. De school was een zesklassige school met ook zes leerkrachten. 
Wij hadden in klas 1 t/m 3 les van juf H. Th. Labryn. 
Alle kinderen kregen in de 4e klas les van het hoofd, mevr. De Vries. In klas 5 en 6 hadden we les van meester Harris, de eerste Surinamer waarmee ik in mijn leven kreeg te maken. 
Waarschijnlijk was hij het die met zijn spannende verhalen en een grote schoolplaat aan de muur van een jaguar, me voor altijd het gevoel bijbracht dat ik eens ook het oerwoud van Zuidamerika zou betreden.
Comeniuslyceum
Na een kortstondige aarzeling om misschien wel naar het gloednieuwe, redelijk dichtbij gelegen Spinozalyceum te gaan, schrokken we toch terug van het onbekende Daltonsysteem. Zodoende werd het het Comeniuslyceum, op de hoek van de P.L. Takstraat en de Jozef Israëlskade, met als rector dhr. Balkema, een stenge, maar vooral saaie man en als concierge dhr. Limbach, een jonge, veel kleurrijker figuur, die het aangrenzende huis in de P.L. Takstraat bewoonde (zie foto).
 |
 |
 |
 |
Dat het een monumentaal gebouw was en is (tezamen met zijn spiegelbeeld aan de overzijde van de P.L.Takstraat), met zijn vele zandstenen elementen, zag ik pas jaren later. Het is treurig dat er weinig wordt gedaan om deze te behoeden voor verder verval.
Dat ik later zelf in het onderwijs belandde, kwam niet door inspirerende leraren op het Comeniuslyceum. Ik vond de meeste nogal saai en bloedserieus, in mijn herinnering werd er weinig gelachen. Misschien dat ze me daarmee wel gevormd hebben in die zin, dat leren een serieuze zaak is. Het sloot in ieder geval ook aan bij mijn opvoeding.
Mijn universitaire studie biologie speelde zich voor 90% af in de Plantagebuurt tussen Artis en Hortus. Enkele colleges en practica werden gegeven in een bijzonder gebouwenblokje tussen Lazarussteeg, Jodenbreestraat, Nieuwe Amstelstraat en Waterlooplein, dat net even buiten deze buurt was gelegen. Na sloop van dit zeer verwaarloosde pand (achter deze deur, gat in de vloer!) ten behoeve van de IJtunnel, ontstond daar het Mr. Visserplein. Nog steeds heb ik een stoel in mijn bezit die uit de boedel daar is gered.
Toen ik in 1964 ging studeren, was ook de studenten(vak)beweging aan zijn opmars begonnen. De democratiseringsbeweging, de kritiese universiteit, de milieubeweging, de buurtactiegroepen, de vrouwenemancipatie, ik heb het als student allemaal mogen meemaken in de jaren daarna. Doorleren was veel meer dan alleen leren.